Day 30 - The Executive Power

On Day 5, we will talk about one of the three pillars of the government, i.e., the executive. This includes Ch. IX of the Constitution (Articles 113-151). It describes the responsibilities of the President of the Islamic Republic, the conditions by which the president is elected, the inauguration oath, etc. There are also articles concerning the ministers, ambassadors. Interestingly enough, the second section of this chapter concerns the Army and the IRGC.

Listening:

نهاد ریاست جمهوری اسلامی ایران

Conversation topic: The powers of the Supreme Leader and the presidential elections.

Reading:

فصل نهم ‎: قوه مجریه

مبحث اول- ریاست جمهوری و وزراء

اصل‏ یکصد و سیزدهم: پس‏ از مقام‏ رهبری‏ رئیس‏ جمهور عالیترین‏ مقام‏ رسمی‏ کشور

است‏ و مسئولیت‏ اجرای‏ قانون‏ اساسی‏ و ریاست‏ قوه‏ مجریه‏ را جز در اموری‏ که‏

مستقیماً به‏ رهبری‏ مربوط می‏ شود، بر عهده‏ دارد.

اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سیزدهم‏: پس‏ از مقام‏ رهبری‏ رئیس‏ جمهور عالیترین‏

مقام‏ رسمی‏ کشور است‏ و مسئولیت‏ اجرای‏ قانون‏ اساسی‏ و تنظیم‏ روابط قوای‏ سه‏

گانه‏ و ریاست‏ قوه‏ مجریه‏ را جز در اموری‏ که‏ مستقیما به‏ رهبری‏ مربوط می‏

شود، بر عهده‏ دارد.

 

اصل‏ یکصد و چهاردهم: رئیس‏ جمهور برای‏ مدت‏ چهار سال‏ با رای‏ مستقیم‏ مردم‏

انتخاب‏ می‏ شود و انتخاب‏ مجدد او به‏ صورت‏ متوالی‏ تنها برای‏ یک‏ دوره‏

بلامانع است‏.

 

اصل‏ یکصد و پانزدهم: رئیس‏ جمهور باید از میان‏ رجال‏ مذهبی‏ و سیاسی‏ که‏ واجد

شرایط زیر باشند انتخاب‏ گردد: ایرانی‏ الاصل‏، تابع ایران‏، مدیر و مدبر، دارای‏

حسن‏ سابقه‏ و امانت‏ و تقوی‏، مومن‏ و معتقد به‏ مبانی‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ و

مذهب‏ رسمی‏ کشور.

 

اصل‏ یکصد و شانزدهم: نامزدهای‏ ریاست‏ جمهوری‏ باید قبل‏ از شروع‏ انتخابات‏

آمادگی‏ خود را رسماً اعلام‏ کنند. نحوه‏ برگزاری‏ انتخاب‏ رئیس‏ جمهوری‏ را قانون‏

معین‏ می‏ کند.

 

اصل‏ یکصد و هفدهم: رئیس‏ جمهور با اکثریت‏ مطلق‏ آراء شرکت‏ کنندگان‏ انتخاب‏ می‏

شود، ولی‏ هر گاه‏ در دوره‏ نخست‏ هیچیک‏ از نامزدها چنین‏ اکثریتی‏ بدست‏ نیاورد،

روز جمعه‏ هفته‏ بعد برای‏ بار دوم‏ رای‏ گرفته‏ می‏ شود. در دور دوم‏ تنها دو نفر

از نامزدها که‏ در دور نخست‏ آراء بیشتری‏ داشته‏ اند شرکت‏ می‏ کنند، ولی‏ اگر

بعضی‏ از نامزدهای‏ دارنده‏ آراء بیشتر، از شرکت‏ در انتخابات‏ منصرف‏ شوند، از

میان‏ بقیه‏، دو نفر که‏ در دور نخست‏ بیش‏ از دیگران‏ رای‏ داشته ‏اند برای‏

انتخاب‏ مجدد معرفی‏ می‏ شوند.

 

اصل‏ یکصد و هجدهم: مسئولیت‏ نظارت‏ بر انتخابات‏ ریاست‏ جمهوری‏ طبق‏ اصل‏ نود و

نهم‏ بر عهده‏ شورای‏ نگهبان‏ است‏ ولی‏ قبل‏ از تشکیل‏ نخستین‏ شورای‏ نگهبان‏ بر

عهده‏ انجمن‏ نظارتی‏ است‏ که‏ قانون‏ تعیین‏ می‏ کند.

 

اصل‏ یکصد و نوزدهم: انتخاب‏ رئیس‏ جمهور جدید باید حداقل‏ یک‏ ماه‏ پیش‏ از

پایان‏ دوره‏ ریاست‏ جمهوری‏ قبلی‏ انجام‏ شده‏ باشد و در فاصله‏ انتخاب‏ رئیس‏

جمهور جدید و پایان‏ دوره‏ ریاست‏ جمهوری‏ سابق‏، رئیس‏ جمهور پیشین‏ وظایف‏ رئیس‏

جمهوری‏ را انجام‏ می‏ دهد.

 

اصل‏ یکصد و بیستم: هر گاه‏ در فاصله‏ ده‏ روز پیش‏ از رای‏ گیری‏ یکی‏ از

نامزدهایی‏ که‏ صلاحیت‏ او طبق‏ این‏ قانون‏ احراز شده‏ فوت‏ کند، انتخابات‏ به‏

مدت‏ دو هفته‏ به‏ تاخیر می‏ افتد. اگر در فاصله‏ دور نخست‏ و دور دوم‏ نیز یکی‏

از دو نفر حائز اکثریت‏ دور نخست‏ فوت‏ کند، مهلت‏ انتخابات‏ برای‏ دو هفته‏ تمدید

می‏ شود.

 

اصل‏ یکصد و بیست و یکم: رئیس‏ جمهور در مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ در جلسه‏ ای‏ که‏ با

حضور رئیس‏ قوه‏ قضائیه‏ و اعضای‏ شورای‏ نگهبان‏ تشکیل‏ می‏ شود به‏ ترتیب‏ زیر

سوگند یاد می‏ کند و سوگندنامه‏ را امضاء می‏ نماید.

بسم‏ الله‏ الرحمن‏ الرحیم‏

‎‎‎‎‎‎"من‏ به‏ عنوان‏ رئیس‏ جمهور در پیشگاه‏ قرآن‏ کریم‏ و در برابر ملت‏

ایران‏ به‏ خداوند قادر متعال‏ سوگند یاد می‏ کنم‏ که‏ پاسدار مذهب‏ رسمی‏ و نظام‏

جمهوری‏ اسلامی‏ و قانون‏ اساسی‏ کشور باشم‏ و همه‏ استعداد و صلاحیت‏ خویش‏ را در

راه‏ ایفای‏ مسئولیت هایی‏ که‏ بر عهده‏ گرفته‏ ام‏ به‏ کار گیرم‏ و خود را وقف‏

خدمت‏ به‏ مردم‏ و اعتلای‏ کشور، ترویج‏ دین‏ و اخلاق‏، پشتیبانی‏ از حق‏ و گسترش‏

عدالت‏ سازم‏ و از هر گونه‏ خودکامگی‏ بپرهیزم‏ و از آزادی‏ و حرمت‏ اشخاص‏ و

حقوقی‏ که‏ قانون‏ اساسی‏ برای‏ ملت‏ شناخته‏ است‏ حمایت‏ کنم‏. در حراست‏ از

مرزها و استقلال‏ سیاسی‏ و اقتصادی‏ و فرهنگی‏ کشور از هیچ‏ اقدامی‏ دریغ نورزم‏ و

با استعانت‏ از خداوند و پیروی‏ از پیامبر اسلام‏ و ائمه‏ اطهار علیهم‏ السلام‏

قدرتی‏ را که‏ ملت‏ به‏ عنوان‏ امانتی‏ مقدس‏ به‏ من‏ سپرده‏ است‏ همچون‏ امینی‏

پارسا و فداکار نگهدار باشم‏ و آن‏ را به‏ منتخب‏ ملت‏ پس‏ از خود بسپارم‏."

‎‎‎‎‎‎ اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و بیست‏ و یکم‏: رئیس‏ جمهور در مجلس‏ شورای‏ ملی‏

در جلسه‏ ای‏ که‏ با حضور رئیس‏ دیوان‏ عالی‏ کشور و اعضای‏ شورای‏ نگهبان‏

قانون‏ اساسی‏ تشکیل‏ میشود به‏ ترتیب‏ زیر سوگند یاد می‏ کند و سوگندنامه‏ را

امضاء می‏ نماید.

‎‎‎‎‎‎بسم‏ الله‏ الرحمن‏ الرحیم‏

‎‎‎‎‎‎"من‏ به‏ عنوان‏ رئیس‏ جمهور در پیشگاه‏ قرآن‏ کریم‏ و در برابر ملت‏

ایران‏ به‏ خداوند قادر متعال‏ سوگند یاد می‏ کنم‏ که‏ پاسدار مذهب‏ رسمی‏ و نظام‏

جمهوری‏ اسلامی‏ و قانون‏ اساسی‏ کشور باشم‏ و همه‏ استعداد و صلاحیت‏ خویش‏ را در

راه‏ ایفای‏ مسئولیت هایی‏ که‏ بر عهده‏ گرفته‏ ام‏ به‏ کار گیرم‏ و خود را وقف‏

خدمت‏ به‏ مردم‏ و اعتلای‏ کشور، ترویج‏ دین‏ و اخلاق‏، پشتیبانی‏ از حق‏ و گسترش‏

عدالت‏ سازم‏ و از هر گونه‏ خودکامگی‏ بپرهیزم‏ و از آزادی‏ و حرمت‏ اشخاص‏ و

حقوقی‏ که‏ قانون‏ اساسی‏ برای‏ ملت‏ شناخته‏ است‏ حمایت‏ کنم‏. در حراست‏ از

مرزها و استقلال‏ سیاسی‏ و اقتصادی‏ و فرهنگی‏ کشور از هیچ‏ اقدامی‏ دریغ نورزم‏ و

با استعانت‏ از خداوند و پیروی‏ از پیامبر اسلام‏ و ائمه‏ اطهار علیهم‏ السلام‏

قدرتی‏ را که‏ ملت‏ به‏ عنوان‏ امانتی‏ مقدس‏ به‏ من‏ سپرده‏ است‏ همچون‏ امینی‏

پارسا و فداکار نگهدار باشم‏ و آن‏ را به‏ منتخب‏ ملت‏ پس‏ از خود بسپارم‏".

 

اصل‏ یکصد و بیست و دوم: رئیس‏ جمهور در حدود اختیارات‏ و وظایفی‏ که‏ به‏ موجب‏

قانون‏ اساسی‏ و یا قوانین‏ عادی‏ به‏ عهده‏ دارد در برابر ملت‏ و رهبر و مجلس‏

شورای‏ اسلامی‏ مسئول‏ است‏.

اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و بیست‏ و دوم‏: رئیس‏ جمهور در حدود اختیارات‏ و وظایف‏

خویش‏ در برابر ملت‏ مسئول‏ است‏، نحوه‏ رسیدگی‏ به‏ تخلف‏ از این‏ مسئولیت‏ را

قانون‏ معین‏ می‏ کند. ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎

 

اصل‏ یکصد و بیست و سوم: رئیس‏ جمهور موظف‏ است‏ مصوبات‏ مجلس‏ یا نتیجه‏ همه‏

پرسی‏ را پس‏ از طی‏ مراحل‏ قانونی‏ و ابلاغ‏ به‏ وی‏ امضاء کند و برای‏ اجرا در

اختیار مسئولان‏ بگذارد.

 

اصل یکصد و بیست و چهارم: رئیس‏ جمهور می‏ تواند برای‏ انجام‏ وظایف‏ قانونی‏ خود

معاونانی‏ داشته‏ باشد. معاون‏ اول‏ رئیس‏ جمهور با موافقت‏ وی‏ اداره‏ هیأت‏

وزیران‏ و مسئولیت‏ هماهنگی‏ سایر معاونتها را به‏ عهده‏ خواهد داشت‏.

‎‎‎‎‎‎اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و بیست‏ و چهارم‏: رئیس‏ جمهور فردی‏ را برای‏ نخست‏

وزیری‏ نامزد می‏ کند و پس‏ از کسب‏ رای‏ تمایل‏ از مجلس‏ شورای‏ ملی‏ حکم‏ نخست‏

وزیری‏ برای‏ او صادر می‏ نماید.

 

اصل یکصد و بیست و پنجم: امضای‏ عهدنامه‏ ها، مقاوله‏ نامه‏ ها، موافقت‏ نامه‏ ها

و قراردادهای‏ دولت‏ ایران‏ با سایر دولتها و همچنین‏ امضای‏ پیمان‏ های‏ مربوط

به‏ اتحادیه‏ های‏ بین‏ المللی‏ پس‏ از تصویب‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ با رئیس‏

جمهور یا نماینده‏ قانونی‏ او است‏.

 

اصل‏ یکصد و بیست و ششم: رئیس‏ جمهور مسئولیت‏ امور برنامه‏ و بودجه‏ و امور

اداری‏ و استخدامی‏ کشور را مستقیماً بر عهده‏ دارد و می‏ تواند اداره‏ آنها را به‏

عهده‏ دیگری‏ بگذارد.

‎‎‎‎‎‎ اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و بیست‏ و ششم‏: تصویب‏ نامه‏ ها و آیین‏ نامه‏

های‏ دولت‏ پس‏ از تصویب‏ هیأت‏ وزیران‏ به‏ اطلاع‏ رئیس‏ جمهور می‏ رسد و در

صورتی‏ که‏ آنها را بر خلاف‏ قوانین‏ بیابد با ذکر دلیل‏ برای‏ تجدید نظر به‏

هیأت‏ وزیران‏ می‏ فرستد.

 

اصل یکصد و بیست و هفتم: رئیس‏ جمهور می‏ تواند در موارد خاص‏، بر حسب‏ ضرورت‏ با

تصویب‏ هیأت‏ وزیران‏ نماینده‏، یا نمایندگان‏ ویژه‏ با اختیارات‏ مشخص‏ تعیین‏

نماید. در این‏ موارد تصمیمات‏ نماینده‏ یا نمایندگان‏ مذکور در حکم‏ تصمیمات‏

رئیس‏ جمهور و هیأت‏ وزیران‏ خواهد بود.

‎‎‎‎‎‎اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و بیست‏ و هفتم‏: هر گاه‏ رئیس‏ جمهور لازم‏ بداند

جلسه‏ هیأت‏ وزیران‏ در حضور او به‏ ریاست‏ وی‏ تشکیل‏ می‏ شود. ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎

 

اصل‏ یکصد و بیست و هشتم ‎‎‎‎‎:سفیران‏ به‏ پیشنهاد وزیر امور خارجه‏ و تصویب‏

رئیس‏ جمهور تعیین‏ می‏ شوند. رئیس‏ جمهور استوارنامه‏ سفیران‏ را امضا می‏ کند و

استوارنامه‏ سفیران‏ کشورهای‏ دیگر را می‏ پذیرد.

‎‎‎‎‎‎اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و بیست‏ و هشتم‏: رئیس‏ جمهور استوارنامه‏ سفیران‏

را امضا می‏ کند و استوارنامه‏ سفیران‏ کشورهای‏ دیگر را می‏ پذیرد.

 

اصل‏ یکصد و بیست و نهم: اعطای‏ نشانهای‏ دولتی‏ با رئیس‏ جمهور است‏.

 

اصل‏ یکصد و سی ام: رئیس‏ جمهور استعفای‏ خود را به‏ رهبر تقدیم‏ می‏ کند و تا

زمانی‏ که‏ استعفای‏ او پذیرفته‏ نشده‏ است‏ به‏ انجام‏ وظایف‏ خود ادامه‏ می‏

دهد.

اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سی‏ ام‏: در هنگام‏ غیبت‏ یا بیماری‏ رئیس‏ جمهور شورایی‏

به‏ نام‏ شورای‏ موقت‏ ریاست‏ جمهوری‏ مرکب‏ از نخست‏ وزیر، رئیس‏ مجلس‏ شورای‏

ملی‏ و رئیس‏ دیوان‏ عالی‏ کشور وظایف‏ او را انجام‏ می‏ دهد، مشروط بر این‏ که‏

عذر رئیس‏ جمهور بیش‏ از دو ماه‏ ادامه‏ نیابد و نیز در مورد عزل‏ رئیس‏ جمهور یا

در مواردی‏ که‏ مدت‏ ریاست‏ جمهوری‏ سابق‏ پایان‏ یافته‏ و رئیس‏ جمهور جدید بر

اثر موانعی‏ هنوز انتخاب‏ نشده‏، وظایف‏ ریاست‏ جمهوری‏ بر عهده‏ این‏ شوری‏ است‏.

 

اصل‏ یکصد و سی ‎ و یکم: در صورت‏ فوت‏، عزل‏، استعفاء، غیبت‏ یا بیماری‏ بیش‏ از

دو ماه‏ رئیس‏ جمهور و یا در موردی‏ که‏ مدت‏ ریاست‏ جمهوری‏ پایان‏ یافته‏ و

رئیس‏ جمهور جدید بر اثر موانعی‏ هنوز انتخاب‏ نشده‏ و یا امور دیگری‏ از این‏

قبیل‏، معاون‏ اول‏ رئیس‏ جمهور یا موافقت‏ رهبری‏ اختیارات‏ و مسئولیتهای‏ وی‏ را

بر عهده‏ می‏ گیرد و شورایی‏ متشکل‏ از رئیس‏ مجلس‏ و رئیس‏ قوه‏ قضائیه‏ و معاون‏

اول‏ رئیس‏ جمهور موظف‏ است‏ ترتیبی‏ دهد که‏ حداکثر ظرف‏ مدت‏ پنجاه‏ روز رئیس‏

جمهور جدید انتخاب‏ شود. در صورت‏ فوت‏ معاون‏ اول‏ و یا امور دیگری‏ که‏ مانع

انجام‏ وظایف‏ وی‏ گردد و نیز در صورتی‏ که‏ رئیس‏ جمهور معاون‏ اول‏ نداشته‏ باشد

مقام‏ رهبری‏ فرد دیگری‏ را به‏ جای‏ او منصوب‏ می‏ کند.

‎‎‎‎‎‎اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سی‏ و یکم:‏ در صورت‏ فوت‏، کنارگیری‏ یا بیماری‏

بیش‏ از دو ماه‏ و عزل‏ رئیس‏ جمهور، یا موجبات‏ دیگری‏ از این‏ گونه‏، شورای‏

موقت‏ ریاست‏ جمهوری‏ موظف‏ است‏ ترتیبی‏ دهد که‏ حداکر ظرف‏ پنجاه‏ روز رئیس‏

جمهور جدید انتخاب‏ شود و در این‏ مدت‏ وظایف‏ و اختیارات‏ ریاست‏ جمهوری‏ را جز

در امر همه‏ پرسی‏ بر عهده‏ دارد.

 

اصل‏ یکصد و سی و دوم: در مدتی‏ که‏ اختیارات‏ و مسئولیتهای‏ رئیس‏ جمهور بر عهده‏

معاون‏ اول‏ یا فرد دیگری‏ است‏ که‏ به‏ موجب‏ اصل‏ یکصد و سی‏ و یکم‏ منصوب‏ می‏

گردد، وزرا را نمی‏ توان‏ استیضاح‏ کرد یا به‏ آنان‏ رای‏ عدم‏ اعتماد داد و نیز

نمی‏ توان‏ برای‏ تجدید نظر در قانون‏ اساسی‏ و یا امر همه‏ پرسی‏ اقدام‏ نمود.

‎‎‎‎‎‎اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سی‏ و دوم‏: در مدتی‏ که‏ وظایف‏ رئیس‏ جمهور بر

عهده‏ شورای‏ موقت‏ ریاست‏ جمهوری‏ است‏ دولت‏ را نمی‏ توان‏ استیضاح‏ کرد یا به‏

آن‏ رای‏ عدم‏ اعتماد داد و نیز نمی‏ توان‏ برای‏ تجدید نظر در قانون‏ اساسی‏

اقدام‏ نمود. ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎

 

اصل‏ یکصد و سی و سوم: وزراء توسط رئیس‏ جمهور تعیین‏ و برای‏ گرفتن‏ رای‏ اعتماد

به‏ مجلس‏ معرفی‏ می‏ شوند. با تغییر مجلس‏، گرفتن‏ رای‏ اعتماد جدید برای‏ وزرا

لازم‏ نیست‏. تعداد وزیران‏ و حدود اختیارات‏ هر یک‏ از آنان‏ را قانون‏ معین‏ می‏

کند.

‎‎‎‎‎‎اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سی‏ و سوم:‏ وزرا به‏ پیشنهاد نخست‏ وزیر و

تصویب‏ رئیس‏ جمهور معین‏ و برای‏ گرفتن‏ رای‏ اعتماد به‏ مجلس‏ معرفی‏ می‏ شوند.

تعداد وزیران‏ و حدود اختیارات‏ هر یک‏ از آنان‏ را قانون‏ معین‏ می‏ کند.

‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎

 

اصل‏ یکصد و سی و چهارم: ریاست‏ هیأت‏ وزیران‏ با رئیس‏ جمهور است‏ که‏ بر کار

وزیران‏ نظارت‏ دارد و با اتخاذ تدابیر لازم‏ به‏ هماهنگ‏ ساختن‏ تصمیم‏ های‏

وزیران‏ و هیأت‏ دولت‏ می‏ پردازد و با همکاری‏ وزیران‏، برنامه‏ و خط مشی‏ دولت‏

را تعیین‏ و قوانین‏ را اجرا می‏ کند. در موارد اختلاف‏ نظر و یا تداخل‏ در وظایف‏

قانونی‏ دستگاه‏ های‏ دولتی‏ در صورتی‏ که‏ نیاز به‏ تفسیر یا تغییر قانون‏

نداشته‏ باشد، تصمیم‏ هیأت‏ وزیران‏ که‏ به‏ پیشنهاد رئیس‏ جمهور اتخاذ می‏ شود

لازم‏ الاجرا است‏. رئیس‏ جمهور در برابر مجلس‏ مسئول‏ اقدامات‏ هیأت‏ وزیران‏

است‏.

‎‎‎‎‎‎اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سی‏ و چهارم:‏ ریاست‏ هیأت‏ وزیران‏ با نخست‏ وزیر

است‏ که‏ بر کار وزیران‏ نظارت‏ دارد و با اتخاذ تدابیر لازم‏ به‏ هماهنگ‏ ساختن‏

تصمیم‏ های‏ دولت‏ می‏ پردازد و با همکاری‏ وزیران‏، برنامه‏ و خط مشی‏ دولت‏ را

تعیین‏ و قوانین‏ را اجرا می‏ کند. نخست‏ وزیر در برابر مجلس‏ مسئول‏ اقدامات‏

هیأت‏ وزیران‏ است‏.

 

اصل‏ یکصد و سی و پنجم: وزراء تا زمانی‏ که‏ عزل‏ نشده‏ اند و یا بر اثر استیضاح‏

یا درخواست‏ رای‏ اعتماد، مجلس‏ به‏ آنها رای‏ عدم‏ اعتماد نداده‏ است‏ در سمت‏

خود باقی‏ می‏ مانند. استعفای‏ هیأت‏ وزیران‏ یا هر یک‏ از آنان‏ به‏ رئیس‏ جمهور

تسلیم‏ می شود و هیأت‏ وزیران‏ تا تعیین‏ دولت‏ جدید به‏ وظایف‏ خود ادامه‏ خواهند

داد. رئیس‏ جمهور می‏ تواند برای‏ وزارتخانه‏ هایی‏ که‏ وزیر ندارند حداکثر برای‏

مدت‏ سه‏ ماه‏ سرپرست‏ تعیین‏ نماید.

اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سی‏ و پنج‏: نخست‏ وزیر تا زمانی‏ که‏ مورد اعتماد مجلس‏

است‏ در سمت‏ خود باقی‏ می‏ ماند. استعفای‏ دولت‏ به‏ رئیس‏ جمهور تسلیم‏ می‏ شود

و تا تعیین‏ دولت‏ جدید نخست‏ وزیر به‏ وظایف‏ خود ادامه‏ می‏ دهد. ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎

 

اصل یکصد و سی ششم: رئیس‏ جمهور می‏ تواند وزرا را عزل‏ کند و در این‏ صورت‏

باید برای‏ وزیر یا وزیران‏ جدید از مجلس‏ رای‏ اعتماد بگیرد، و در صورتی‏ که‏ پس‏

از ابراز اعتماد مجلس‏ به‏ دولت‏ نیمی‏ از هیأت‏ وزیران‏ تغییر نماید باید مجدداً

از مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ برای‏ هیأت‏ وزیران‏ تقاضای‏ رای‏ اعتماد کند.

اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سی‏ و ششم:‏ هر گاه‏ نخست‏ وزیر بخواهد وزیری‏ را عزل‏

کند و وزیر دیگری‏ را به‏ جای‏ او برگزیند، باید این‏ عزل‏ و نصب‏ با تصویب‏ رئیس‏

جمهور باشد و برای‏ وزیر جدید از مجلس‏ رای‏ اعتماد بگیرد و در صورتی‏ که‏ پس‏ از

ابراز اعتماد مجلس‏ به‏ دولت‏، نیمی‏ از اعضای‏ هیأت‏ وزیران‏ تغییر نماید دولت‏

باید مجدداً از مجلس‏ تقاضای‏ رای‏ اعتماد کند. ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎

 

اصل‏ یکصد و سی و هفتم: هر یک‏ از وزیران‏ مسئول‏ وظایف‏ خاص‏ خویش‏ در برابر

رئیس‏ جمهور و مجلس‏ است‏ و در اموری‏ که‏ به‏ تصویب‏ هیأت‏ وزیران‏ می‏ رسد

مسئول‏ اعمال‏ دیگران‏ نیز هست‏.

‎اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سی‏ و هفتم‏: هر یک‏ از وزیران‏، مسئول‏ وظایف‏ خاص‏

خویش‏ در برابر مجلس‏ است‏، ولی‏ در اموری‏ که‏ به‏ تصویب‏ هیأت‏ وزیران‏ می‏ رسد

مسئول‏ اعمال‏ دیگران‏ نیز هست‏.‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎

 

اصل‏ یکصد و سی و هشتم: علاوه‏ بر مواردی‏ که‏ هیأت‏ وزیران‏ یا وزیری‏ مأمور

تدوین‏ آیین‏ نامه‏ های‏ اجرایی‏ قوانین‏ می‏ شود، هیأت‏ وزیران‏ حق‏ دارد برای‏

انجام‏ وظایف‏ اداری‏ و تأمین‏ اجرای‏ قوانین‏ و تنظیم‏ سازمانهای‏ اداری‏ به‏ وضع

تصویب‏ نامه‏ و آیین‏ نامه‏ بپردازد. هر یک‏ از وزیران‏ نیز در حدود وظایف‏ خویش‏

و مصوبات‏ هیأت‏ وزیران‏ حق‏ وضع آیین‏ نامه‏ و صدور بخشنامه‏ را دارد ولی‏ مفاد

این‏ مقررات‏ نباید با متن‏ و روح‏ قوانین‏ مخالف‏ باشد. دولت‏ می‏ تواند تصویب‏

برخی‏ از امور مربوط به‏ وظایف‏ خود را به‏ کمیسیونهای‏ مشتکل‏ از چند وزیر واگذار

نماید. مصوبات‏ این‏ کمیسیونها در محدوده‏ قوانین‏ پس‏ از تأیید رئیس‏ جمهور لازم‏

الاجرا است‏. تصویب‏ نامه‏ ها و آیین‏ نامه‏ های‏ دولت‏ و مصوبات‏ کمیسیونهای‏

مذکور در این‏ اصل‏، ضمن‏ ابلاغ‏ برای‏ اجرا به‏ اطلاع‏ رئیس‏ مجلس‏ شورای‏

اسلامی‏ می‏ رسد تا در صورتی‏ که‏ آنها را بر خلاف‏ قوانین‏ بیابد با ذکر دلیل‏

برای‏ تجدید نظر به‏ هیأت‏ وزیران‏ بفرستد.

اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و سی‏ و هشتم‏: علاوه‏ بر مواردی‏ که‏ هیأت‏ وزیران‏ یا

وزیری‏ مأمور تدوین‏ آیین‏ نامه‏ های‏ اجرایی‏ قوانین‏ می‏ شود هیأت‏ وزیران‏ حق‏

دارد برای‏ انجام‏ وظایف‏ اداری‏ و تأمین‏ اجرای‏ قوانین‏ و تنظیم‏ سازمانهای‏

اداری‏ به‏ وضع تصویب‏ نامه‏ و آیین‏ نامه‏ بپردازد. هر یک‏ از وزیران‏ نیز در

حدود وظایف‏ خویش‏ و مصوبات‏ هیأت‏ وزیران‏ حق‏ وضع آیین‏ نامه‏ و صدور بخشنامه‏

را دارد، ولی‏ مفاد این‏ مقررات‏ نباید با متن‏ و روح‏ قوانین‏ مخالف‏ باشد.

 

اصل‏ یکصد و سی و نهم: صلح‏ دعاوی‏ راجع به‏ اموال‏ عمومی‏ و دولتی‏ یا ارجاع‏ آن‏

به‏ داوری‏ در هر مورد، موکول‏ به‏ تصویب‏ هیأت‏ وزیران‏ است‏ و باید به‏ اطلاع‏

مجلس‏ برسد. در مواردی‏ که‏ طرف‏ دعوی‏ خارجی‏ باشد و در موارد مهم‏ داخلی‏ باید

به‏ تصویب‏ مجلس‏ نیز برسد. موارد مهم‏ را قانون‏ تعیین‏ می‏ کند.

 

اصل‏ یکصد و چهلم: رسیدگی‏ به‏ اتهام‏ رئیس‏ جمهور و معاونان‏ او و وزیران‏ در

مورد جرایم‏ عادی‏ با اطلاع‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ در دادگاه‏ های‏ عمومی‏

دادگستری‏ انجام‏ می‏ شود.

اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و چهلم‏: رسیدگی‏ به‏ اتهام‏ رئیس‏ جمهور و نخست‏ وزیر و

وزیران‏ در مورد جرایم‏ عادی‏ با اطلاع‏ مجلس‏ شورای‏ ملی‏ در دادگاه‏ های‏ عمومی‏

دادگستری‏ انجام‏ می‏ شود.

 

اصل‏ یکصد و چهل و یکم: رئیس‏ جمهور، معاونان‏ رئیس‏ جمهور، وزیران‏ و کارمندان‏

دولت‏ نمی‏ توانند بیش‏ از یک‏ شغل‏ دولتی‏ داشته‏ باشند و داشتن‏ هر نوع‏ شغل‏

دیگر در مؤسساتی‏ که‏ تمام‏ یا قسمتی‏ از سرمایه‏ آن‏ متعلق‏ به‏ دولت‏ یا مؤسسات‏

عمومی‏ است‏ و نمایندگی‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ و وکالت‏ دادگستری‏ و مشاوره‏

حقوقی‏ و نیز ریاست‏ و مدیریت‏ عامل‏ یا عضویت‏ در هیأت‏ مدیره‏ انواع‏ مختلف‏

شرکتهای‏ خصوصی‏، جز شرکتهای‏ تعاونی‏ ادارات‏ و مؤسسات‏ برای‏ آنان‏ ممنوع‏ است‏.

سمتهای‏ آموزشی‏ در دانشگاه‏ ها و مؤسسات‏ تحقیقاتی‏ از این‏، حکم‏ مستثنی‏ است‏.

اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و چهل‏ و یکم:‏ رئیس‏ جمهور، نخست‏ وزیر، وزیران‏ و

کارمندان‏ دولت‏ نمی‏ توانند بیش‏ از یک‏ شغل‏ دولتی‏ داشته‏ باشند و داشتن‏ هر

نوع‏ شغل‏ دیگر در مؤسساتی‏ که‏ تمام‏ یا قسمتی‏ از سرمایه‏ آن‏ متعلق‏ به‏ دولت‏

یا مؤسسات‏ عمومی‏ است‏ و نمایندگی‏ مجلس‏ شورای‏ ملی‏ و وکالت‏ دادگستری‏ و

مشاوره‏ حقوقی‏ و نیز ریاست‏ و مدیریت‏ عامل‏ یا عضویت‏ در هیأت‏ مدیره‏ انواع‏

مختلف‏ شرکتهای‏ خصوصی‏، جز شرکتهای‏ تعاونی‏ ادارات‏ و مؤسسات‏ برای‏ آنان‏

ممنوع‏ است‏. سمتهای‏ آموزشی‏ در دانشگاه‏ ها و مؤسسات‏ تحقیقاتی‏ از این‏ حکم‏

مستثنی‏ است‏. نخست‏ وزیر می‏ تواند در موارد ضرورت‏ به‏ طور موقت‏ تصدی‏ برخی‏ از

وزارتخانه‏ ها را بپذیرد.

 

اصل‏ یکصد و چهل و دوم: دارایی‏ رهبر، رئیس‏ جمهور، معاونان‏ رئیس‏ جمهور، وزیران‏

و همسر و فرزندان‏ آنان‏ قبل‏ و بعد از خدمت‏، توسط رئیس‏ قوه‏ قضائیه‏ رسیدگی‏

می‏ شود که‏ بر خلاف‏ حق‏، افزایش‏ نیافته‏ باشد.

‎‎‎‎‎‎اصل‏ سابق‏: اصل‏ یکصد و چهل‏ و دوم‏: دارایی‏ رهبر یا اعضاءی‏ شورای‏

رهبری‏، رئیس‏ جمهور، نخست‏ وزیر، وزیران‏ و همسر و فرزندان‏ آنان‏ قبل‏ و بعد از

خدمت‏، توسط دیوان‏ عالی‏ کشور رسیدگی‏ می‏ شود که‏ بر خلاف‏ حق‏ افزایش‏ نیافته‏

باشد.

 

مبحث دوم: ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

اصل‏ یکصد و چهل و سوم: ‎‎‎‎‎ارتش‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ پاسداری‏ از استقلال‏ و

تمامیت‏ ارضی‏ و نظام‏ جمهوری‏ اسلامی‏ کشور را بر عهده‏ دارد.

 

اصل‏ یکصد و چهل و چهارم: ‎‎‎‎‎ارتش‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ باید ارتشی‏ اسلامی‏

باشد که‏ ارتشی‏ مکتبی‏ و مردمی‏ است‏ و باید افرادی‏ شایسته‏ را به‏ خدمت‏ بپذیرد

که‏ به‏ اهداف‏ انقلاب‏ اسلامی‏ مؤمن‏ و در راه‏ تحقق‏ آن‏ فداکار باشند.

 

اصل‏ یکصد و چهل و پنجم: هیچ‏ فرد خارجی‏ به‏ عضویت‏ در ارتش‏ و نیروهای‏ انتظامی‏

کشور پذیرفته‏ نمی‏ شود.

 

اصل‏ یکصد و چهل و ششم: استقرار هرگونه‏ پایگاه‏ نظامی‏ خارجی‏ در کشور هر چند

به‏ عنوان‏ استفاده‏ های‏ صلح‏ آمیز باشد ممنوع‏ است‏.

 

اصل‏ یکصد و چهل و هفتم: ‎‎‎‎‎دولت‏ باید در زمان‏ صلح‏ از افراد و تجهیزات‏ فنی‏

ارتش‏ در کارهای‏ امدادی‏، آموزشی‏، تولیدی‏، و جهاد سازندگی‏، با رعایت‏ کامل‏

موازین‏ عدل‏ اسلامی‏ استفاده‏ کند در حدی‏ که‏ به‏ آمادگی‏ رزمی‏ آسیبی‏ وارد

نیاید.

 

اصل‏ یکصد و چهل و هشتم: ‎‎‎‎‎هر نوع‏ بهره‏ برداری‏ شخصی‏ از وسایل‏ و امکانات‏

ارتش‏ و استفاده‏ شخصی‏ از افراد آنها به‏ صورت‏ گماشته‏، راننده‏ شخصی‏ و نظایر

اینها ممنوع‏ است‏.

 

اصل‏ یکصد و چهل و نهم: ترفیع درجه‏ نظامیان‏ و سلب‏ آن‏ به‏ موجب‏ قانون‏ است‏.

 

اصل‏ یکصد و پنجاهم: سپاه‏ پاسداران‏ انقلاب‏ اسلامی‏ که‏ در نخستین‏ روزهای‏

پیروزی‏ این‏ انقلاب‏ تشکیل‏ شد، برای‏ ادامه‏ نقش‏ خود در نگهبانی‏ از انقلاب‏ و

دستاوردهای‏ آن‏ پابرجا می‏ ماند. حدود وظایف‏ و قلمرو مسئولیت‏ این‏ سپاه‏ در

رابطه‏ با وظایف‏ و قلمرو مسئولیت‏ نیروهای‏ مسلح‏ دیگر با تاکید بر همکاری‏ و

هماهنگی‏ برادرانه‏ میان‏ آنها به‏ وسیله‏ قانون‏ تعیین‏ می‏ شود.

 

اصل‏ یکصد و پنجاه و یکم: به‏ حکم‏ آیه‏ کریمه‏ "و اعدوا لهم‏ مااستطعتم‏ من‏ قوه‏

و من‏ رباط الخیل‏ ترهبون‏ به‏ عدوالله‏ و عدوکم‏ و آخرین‏ من‏ دونهم‏ لا

تعلمونهم‏ الله‏ یعلمهم‏" دولت‏ موظف‏ است‏ برای‏ همه‏ افراد کشور برنامه‏ و

امکانات‏ آموزش‏ نظامی‏ را بر طبق‏ موازین‏ اسلامی‏ فراهم‏ نماید، به‏ طوری‏ که‏

همه‏ افراد همواره‏ توانایی‏ دفاع‏ مسلحانه‏ از کشور و نظام‏ جمهوری‏ اسلامی‏

ایران‏ را داشته‏ باشند، ولی‏ داشتن‏ اسلحه‏ باید با اجازه‏ مقامات‏ رسمی‏ باشد

 

Vocabulary

Persian

Transcription

English

مسئولیت‏

mas’uliyyat 

responsibility

بر عهده داشتن

bar ohde dāštan   

to be responsible

انتخاب‏ مجدد

entexāb-e mojaddad

re-election

متوالی‏

motavāli 

continuous, successive

بلامانع

belāmāne’ 

without obstacles, permissible

ایرانی‏ الاصل

irāni ol-asl

having Iranian origin

مدبر

modabber   

well-versed, resourceful

حسن‏ سابقه‏

hosn-e sābeqe

good past-record

امانت‏

amānat 

trustworthiness

نامزد

nāmzad 

candidate

رسماً

rasman 

official

اکثریت‏ مطلق

aksariyyat-e motlaq 

absolute majority

منصرف شدن

monsaref šodan

withdraw

نظارت‏

nezārat 

supervision

احراز کردن

ehrāz kardan 

to acquire

حائز

hā’ez

having (something)

استعداد

este’dād   

talent

وقف ساختن

vaqf sāxtan

to devote

اعتلا

e’telā 

honor

ترویج‏

tarvij 

propagation

پشتیبانی‏ از

poštibāni az

support of (something)

خودکامگی‏

xodkāmegi 

arbitrary behavior

حرمت‏

hormat 

dignity

حراست‏

herāsat 

defence, protection

استعانت‏

este’ānat 

seeking of help

پیروی‏ از

peyravi az

following

ائمه‏ (جمع امام)

a’eme 

Imams

پارسا

pārsā 

pious

هیأت‏ وزیران

hey’at-e vazirān

Council of Ministers

Exercise:

  1. پس‏ از مقام‏ رهبری‏ رئیس‏ جمهور عالیترین‏ مقام‏ رسمی‏ کشور است‏ و مسئولیت‏ اجرای‏ قانون‏ اساسی‏ و ریاست‏ ...‏ را جز در اموری‏ که‏ مستقیماً به‏ رهبری‏ مربوط می‏ شود، بر عهده‏ دارد.

ا. قوه مقننه، ب. قوه مجریه، ج. قوه قضاییه

  1. رئیس‏ جمهور برای‏ مدت‏ چهار سال‏ با رای‏ مستقیم‏ مردم‏ انتخاب‏ می‏ شود و انتخاب‏ مجدد او به‏ صورت‏ … تنها برای‏ یک‏ دوره‏ بلامانع است‏.

ا. مقرر، ب. مقتدر، ج. بلاتکلیف، د. متوالی

  1. رئیس‏ جمهور باید از میان‏ رجال‏ مذهبی‏ و سیاسی‏ که‏ واجد شرایط زیر باشند انتخاب‏ گردد: ...‏، تابع ایران‏، مدیر و مدبر، دارای‏ حسن‏ سابقه‏ و امانت‏ و تقوی‏ و غیره.

ا. ایرانی الاصل، ب. ترویج، ج. حراست، د. یونانی الاصل

  1. رئیس‏ جمهور با ...‏ آراء شرکت‏ کنندگان‏ انتخاب‏ می‏ شود.

ا. نظارت، ب. استعداد، ج. اکثریت مطلق، د. امانت