Lesson 6: Ա Internal declination, Reflexive Pronoun

Discussion of the homework (40 min): Students will explain the declination and conjugation system they have learned from the previous lesson. There will also be a discussion of the homework followed by questions/answers and an explanation of difficult passages.

Grammar 1: Ա internal declination (30 min)
Nouns whose stem ends in ն are quite common in Classical Armenian. Many of these display two stems in their declension. 

To Ա external declension belong:

• Most of the words ending with ն։ ակն, այծեամն, ասեղն, ատամն, բուրգն, գագաթն, դիակն, դուռն, եղեռն, երկն, թիթեղն, կայծակն, հիմն, ձմեռն, ձուկն, ճպուռն, մուկն, նուռն, շուրթն, որդն, ունկն, ռունգն, սերմն, սկիզբն, փայլակն;
• Some words have անք ending in Plural: ակն-ականք, կողմն-կողմանք, ջերմն- ջերմանք, սերմն-սերմանք;
• Most of the words ending with ումն։ ազդումն, դեգերումն, երդումն, խոստումն, շարժումն, ուսումն, հարցումն;
• Some  words ending with ուկ  or իկ։ ծաղիկ, աղջիկ, անդրանիկ, խցիկ, մանուկ, Աստղիկ, Յուսիկ, Սաթէնիկ;
• Most of the words ending with ութիւն and իւն։ բազմութիւն, գիտութիւն, իմաստութիւն, մեծութիւն, գոյութիւն, քաջութիւն, անկիւն, կորիւն, մրջիւն, ձիւն, սիւն.

Exercise 1: Declinate the following words (20 min)

• սերմն - seed
• շարժումն - movement
• անկիւն - corner
• քաջութիւն - courage
• ուսումն - study
• հարցումն - question
• գագաթն - height, top
• դիակն - corpse

Exercise 2: Translate into English (30 min)

• Փոշոտեցան և ծխոտեցան սրահակք և սրսկապանք նորեկ հարսանց:
• Ոչ կարէ քաղաք թաքչել, որ ի վերայ լերին կայցէ: 
• Թագաւորն տեսանէր զթաթ ձեռինն որ գրէր: 
• Պարսպեցին զամենայն գլուխս լերանց: 
• Մատամբք իւրեանց վաստակեցին և կերակրեցան: 
• Ես առաքեմ զձեզ իբրեւ զգառինս ի մէջ գայլոց:
• Ոգիք արդարոց ի ձեռին Աստուծոյ են:
• Իջանէր Մովսէս ի լեռնէն Սինայ:
• Յարձակէին ի վերայ գառանցն:
• Անձամբ անձանց ածէք զչարիսն ի վերայ:
•  Եւ նա գնաց զկնի նորա իբրև զշուն տոռամբ:

Vocabulary

• աղօթք - prayer
• խորհուրդ - idea, thought
• վարդապետ - doctor, lecturer
• քահանայ - priest
• հրապարակ - market
• փողոց - street
• դաշտ - field
• սէր - love
• ուսանիլ - to learn
• խօսիլ -  to speak
• ըմպել - to drink
• ննջել - to sleep
• իմանալ - to know
• առնուլ - to take
• ապրիլ - to live

Grammar 2: Reflexive pronoun  (30 min)

Singular

Plural

Exercise 3: Translate into English (30 min) 

Մեք ոչ գիտեմք: Մարմին մեռեալ է: Եւ գնաց ի նմանէ ի տուն: Շահաբաս հարցանէ նմա: Հրամայէ տանել զնա ի տուն: Թէպէտ եւ եմք ածու փոքր:  Կին իմ հանապազ էր ինձ հակառակ բերանով եւ արեամբ: Լուաւ ի նմանէ: Երկրորդն ի նոցանէ ասաց: Եւ ինքն մեկնեցաւ ի նոցանէ: Մեք բազումք եմք: Դու տուընջեան քաջամարտիկ ես: Վիրաւորեցին զնոսա: Վերացաւ մեր թագ: Կալայ /բռնեցի/ զնա եւ ոչ թողի զնա: Մին ի նոցանէ յոյլ էր: Ես ճանաչեմ զնոսա: Սկսաւ ինքն չքաւորել: Եւ էր կործանումն նորա մեծ յոյժ:

 Homework:  

• Exercise A: Provide the case and number of the following nasal forms (Jean Francois R. Mondon, page 101).
• Exercise B: Locate the nasal stems and classify them (Jean Francois R. Mondon, page 101-102).
• Translate into English:

Մայր իմ եւ եղբարք իմ սոքա  են:  Եւ նոքա պնդէին և ասէին:  Եղբայր քո եկեալ է: Զինչ նշան իցէ:  Ոչ ոք գայ առ Հայր եթէ ոչ ինեւ:  Ոչ ոք ի ձէնջ հարցանէ ցիս: Մուտ ի սենեակ քո: Եւ նոքա խորհեցան ի միտս իւրեանց: Մեք խնդամք եւ ուրախ եմք: Դու խօսիս եւ մեք ունկն դնեմք: Օգտակար են անձրեւք:  Բարեկամք մեր կոչեն զմեզ: Բազումք են, որ հալածեն եւ նեղեն զիս: Անօրէնք ինքեանք զինքեանս դատապարտ առնեն: Որ ընդունի զձեզ, զիս ընդունի: Բարեկամք ձեր եմք մեք: Դու տաս նոցա կերակուր: Ի քէն տանջանք եւ ի մէնջ յանձնառութիւնք: Եփրեմ եւ Մանասէ էին որդիք Յովսեփայ: Նոքա ոչ կարեն գալ: Դու ես թագաւորն Հրէից: Իմ է այն ամենայն: Նովաւ օրհնեմք զԱստուած: Ծաղկեալ իցեն նռնենիք: