Discussion of the homework (1.5 hours): Students will translate and explain the passages of Yeznik of Kolb. They will also be a discussion of the homework followed by questions/answers and an explanation of difficult passages.
Readings from Gregory of Narek (1.5 hours): The students will read and interpret two chapters of the Book of Lamentation. They will discuss the peculiarities of translation, its linguistic and syntax aspects.
Key words and expressions: ի խորոց սրտի, ողբերգութիւն, ամենագութ, ողորմած, աստուածաշնորհ, բազումողորմ, խօսք ընդ Աստուծոյ, քաւութիւն, հաճութիւն։
ԲԱՆ Բ
Այլ դու, Աստուած,
Աստուածդ հոգւոց եւ ամենայն մարմնոց`
Ըստ դաւանելոյ աստուածաշնորհին,
Երկայնամիտ եւ բազումողորմ`
Ըստ սրբոյն Յովնանու ձայնին,
Շնորհեա կատարել ի քոյդ հաճութիւն, աւրհնեալդ կամաց,
Զսկզբնաւորեալ մատեան մաղթանաց այսր ողբերգութեան:
Եւ ընդ լալով սերմանել բանիս,
Ի նախընթաց չուս աստիճանաց աւթեվանացս պատրաստութեան,
Ի կատարածն ժամանելոյ հաւաքման հնձոցն`
Դարձայց բերկրեցեալ լրութեամբ քաւութեան`
Պտղոյն երանութեան որայիցն բարութեան:
Մի տացես ինձ արգանդ սրտի անորդի, իբր Իսրայելի,
Եւ ստինս աչաց ցամաքեալս, ով ամենագութ:
Լուր բանական մաղթողիս, հզաւր եւ ողորմած,
Նախ քան երկնի, եւ երկին` երկրի,
Եւ նա` ցորենոյ եւ գինւոյ եւ ձիթոյ, եւ նոքա` Յեզրայելի,
Եւ երկնաւորացն աղերս, որ առ քեզ,
Հոգւոյս ազդեսցէ, քան թէ տարերաց ապականացուաց:
Դու` ստեղծիչ, եւ ես` կաւ,
Բաց տարակուսելոյս, ի մուտս մաղթանաց այսր հեծութեան,
Կամս քաղցրութեան` զաւրանալ աստէն,
Զի մի ի բանալ վերնայինն երկնի,
Անընտիր գտեալ կրթութեան վայելման լուսոյ,
Իբր զնիւթ մոմոյ սպառեցայց` ջնջեալ ի միջոյ:
Ոգի` զրկելոյս, ըստ մաղթանաց գոչման ասողին,
Եւ ոյժ` թալկացելոյս եւ կեանք` մաշելոյս մտացս խղճիւ,
Այլ ոչ տաժանմամբ կրից աշխատութեամբ զքեզ խնդրելոյ:
Առ զաւանդ մաղթանացս եւ տուր զողորմութիւն քո շնորհացդ,
Ընկալ զփոքրս ի տկարէս եւ շնորհեա զմեծդ առ ի հզաւրէդ,
Զաւրացո զբանս զղջման` առաքեալ ի մեզ զՀոգի ի բարձանց,
Աստուածաշունչ պատգամաւքս ի սմին եդելոցս:
Պարգեւեա, բարերար, զառակն Եսայեայ լուսաւորել առ ճշմարտութիւնն,
Մատուցանելով մահու արժանոյս,
Ընդ պղնձոյս գոյի անարգս ձայնի` ինձ ոսկի շնորհի,
Ընդ անզարդութեան երկաթոյս սեւութեան գունոյս`
Պղինձ պճնելի` ցոյցք առաքինութեան, հրաշեկ Լիբանանու:
ԲԱՆ Դ
Եթէ վտանգ մահու անձնական ցաւոց զոք պաշարեսցէ,
Գտցէ փրկութիւն սովաւ առ ի յոյս կենաց`
Յաղաւթելն առ քեզ, կեցուցիչ:
Եթէ տագնապաւ ոք տարակուսի ի սիրտ խոցիցի,
Քաղցրութեամբ քո սովաւ ապրեալ ողջասցի:
Եթէ անքաւելի կորստեամբ պարտեաց`
Յանդունդս ոք խորոց իցէ ընկլուզեալ,
Եկեսցէ ի լոյս կարթիւ այս հնարից` քեւ պատսպարեալ:
Եթէ թմբրութեամբ խաղբից` խաւարին գործոց իցէ ոք վնասեալ,
Զաւրասցի անդրէն վասն քո, միայն ապաւէն, ի քեզ ապաստան եղեալ:
Եթէ պահպանակն վստահութեան զանձն ուրուք լքցէ,
Ընկալցի այսու միջնորդիւ ձեռն քո զնա`
Ամփոփեալ ի նոյն հաստատութիւն:
Եթէ ամայի ի զգուշութենէ պահողացն ոք դեգերեսցի,
Սպասեսցէ սովիմբ առ ի նոյն դարձ նորոգողիդ:
Եթէ սարսուռ դիւային ջերման դողութեամբ ինչ զոք խռովեսցէ,
Սթափեսցի ի սոյն յայս նշան`
Խոստովանեալ եւ երկրպագեալ խաչիդ խորհրդոյ:
Եթէ անաւրէնութեան մրրիկ խորտակիչ հողմոյ յանկարծ բախեսցէ,
Զհաստուածս մարմնոյ շինուածոյ մարդոյ յերկրային ծովուս,
Հանդարտեսցի անդրէն` ղեկաւ այս թեւոց ի քեզ պատկանեալ:
Vocabulary
- հոգի - soul, spirit, ghost
- մարմին - body
- դաւանել - to confess, to avow, to profess, to protest
- աստուածաշնորհ - full of the grace of God
- երկայնամիտ - patient, that suffers patiently
- բազումողորմ - very mild, merciful, full of fondness
- շնորհել - to give as a present or favour, to grant
- հաճութիւն - agreement, satisfaction
- սկզբնաւորել - to begin, to commence, to initiate
- ողբերգութիւն - tragedy, elegy
- սերմանել - to sow, to disseminate
- նախընթաց - previous
- հունձ - harvest, crop
- քաւութիւն - expiation, atonement, pardon
- պտուղ - fruit
- ամենագութ - most merciful, most kind, most tender
- ողորմած - merciful, charitable, compassionate
- հզօր - strong, powerful
- ցորեն - wheat
- թալկանալ - to feel giddy, dizzy
- մաշել - to use up
- աշխատութիւն - fatigue, trouble, labour, care
- շնորհ - grace, divine grace
- լուսաւորել - to illuminate, to make light
- ճշմարտութիւն - truth, reality
- փրկութիւն - salvation
- տագնապ - anxiety, anguish, restlessness
- քաղցրութիւն - sweetness
- հնար - fraud, trick, intrigue
- պատսպարել - to surround, to encircle, to enclose
- միջնորդ - mediator
- հաստատութիւն -stability, firmness, solidity
- դեգերիլ - to frequent company, to trifle, to wander
- սարսուռ - shivering, cold chill, chilliness
- դողութիւն - to tremble
- մրրիկ - storm, foul weather
- հանդարտել - to calm
- անօրէնութիւն - iniquity, malice
Homework
- Read and interpret the following passage from Gregory of Narek (Book of Lamentations, chapter 12).
https://grapaharan.org/Մատյան_Ողբերգության_(գրաբար)#.D4.B2.D4.B1.D5.86_.D4.BA.D4.B2