Discussion of the homework (40 min): Students will explain the declination and conjugation system they have learned from the previous lesson. There will also be a discussion of the homework followed by questions/answers and explanation of difficult passages.
Grammar 1: Time (30 min)
Temporal expressions may be broken down into statements about the time at which (point) an event occurs, the time from which (origin), the time during which (expanse), and the time up to which (terminus). Each such expression is typically handled through a preposition with a corresponding nominal case.
- at which - ի+Locative
ի հինգերորդ ժամու-at the fifth hour;
ի տասներորդում աւուր ամսոյն - on the tenth day of the month
- from which -- ի + Ablative
սկսեալ ի չորրորդ ամէն մինչեւ ի մետասան ամն իւրոյ տէրութեանն - beginning from the fourth year up to the eleventh year of his reign
- during which -- Accusative, with or without զ-; առ or զ- + Instrumental; ըստ + Ablative
զաւուրս երիս - for three days;
ժամ մի -for one hour;
առ հնաւքն թագաւորաւքն - in the time of the ancient kings;
զայսու ժամանակաւ - about this time;
աւր ըստ աւրէ - day by day
- up to which -- մինչեւ + ց/ի + Accusative
ետ նոցա դատաւորս մինչեւ ի Սամուէլ մարգարէ - he gave them judges up to the
prophet Samuel;
մինչեւ ցայսօր - up to today
Exercise 1: Translate into English (20 min)
Որոց ոգիքն թուլացեալ են յերկնաւոր առաքինութենէն՝ յոյժ ընդ ահիւ անկեալ է բնութիւն մարմնոյ. Յամենայն հողմոյ շարժի, եւ յամենայն բանէ խռովի, եւ յամենայն իրաց դողայ. Երազագէտ է այնպիսին ի կեանս իւրում, եւ յանգիւտ կորուստն յուղարկի ի մահուան իւրում: Որպէս եւ ասաց ոմն ի հնումն, մահ ոչ իմացեալ՝ մահ է, մահ իմացեալ՝ անմահութիւն է: Որ զմահ ոչ գիտէ՝ երկնչի ի մահուանէ, իսկ որ գիտէ զմահ, ոչ երկնչի ի նմանէ:Եւ այս ամենայն չարիք մտանեն ի միտս մարդոյ յանուսումնութենէ:
Vocabulary
- ժամ -hour
- աւր -day
- ամի - month
- ամ -year
- ամառն -summer
- ձմեռն - winter
- գարուն -spring
- աշուն -autumn
Grammar 2: Time clauses (30 min)
Contemporaneous Action: Clauses denoting action simultaneous with the main clause are set off by the conjunction մինչ. This may be reinforced by դեռ, written մինչ դեռ or մինչդեռ, or by եւ, written as մինչեւ.
Antecedent Action: Expression of actions preceding that of the main clause may employ մինչ չեւ, also written together as մինչչեւ.
- մինչ չեւ բնաւ էր ինչ - before anything at all existed;
- մինչեւ հաւու խաւսեալ իցէ, երիցս ուրասցես զիս - before the cock crows you will deny me thrice.
Future Action: The conjunctions իբրեւ and յորժամ express 'when' or 'as' in a future sense:
- իբրեւ մտանիցէք ի քաղաքն, պատահեսցէ ձեզ այր մի - when you enter the city, a man will meet you
Exercise 2: Translate into English (20 min)
Կոյր զրկի ի ճառագայթից արեգական, եւ տգիտութիւն զրկի ի կատարեալ կենաց: Լաւ է կոյր աչօք քան կոյր մտօք: Որպէս մեծ է հոգի քան զմարմին՝ այսպէս մեծ է տեսաւորութիւն մտաց քան զմարմնոց: Եթէ ոք կարի առաւելեալ իցէ աշխարհական մեծութեամբ, եւ մտօքն աղքատագոյն, այնպիսին ողորմելի է քան զբազումս. Որպէս եւ տեսանեմք իսկ՝ ոչ միայն ի չափաւոր մարդիկ, այլ եւ յոր մեծն է քան զամենայն: Թագաւոր եթէ ոչ ունի զիմաստութիւն աթոռակից իւր, ոչ կարէ ի վիճակին իւրում վայելուչ գոլ: Իսկ եթէ առ մարմնաւորս այսպէս, որչափ ևս առաւել առ հոգեւորն։
Homework:
- Translate into English
Եպիսկոպոսապետն Հայոց Ներսէս շինէր զամենայն աւերեալսն երկրին Հայոց. Յանձն առնէր եւ մխիթարէր, դարմանէր եւ տեսուչ լինէր աղքատաց եւ զուրկունս եւ զաղքատս հանգուցանէր: Եւ շինէր եկեղեցիս եւ զամենայն կործանեալսն կանգնէր եւ զամենայն կարգս տապալեալս կանգնէր եւ ուղղէր: Շինէր եւ հաստատէր, խրատէր եւ յանդիմանէր. Բազում նշանս առնէր եւ զօրութիւնս մեծամեծս եւ բազում բժշկութիւնս սքանչելեաց: Եւ յօրէնսն սաստէր մեծապէս եւ զոր օրհնէր եւ զոր անիծանէր: Եւ բազմացոյց զկարգս պաշտօնէից յամենայն տեղիս իշխանութեանն ի սահմանսն Հայոց եւ յամենայն գաւառս կացոյց տեսուչս եպիսկոպոսս եւ հանապազ զգուշանայր տեսչութեանն իւրոյ եւ իշխանութեան, որչափ եկաց նա ժամանակս:
Գունդ կազմէր ի Հայոց Մեծաց եւ յարքունիտանէ, ըստ նմին օրինակի ի Վրաց եւ յԱղուանից եւ յաշխարհէն Լփնաց եւ այլ եւս ի կողմանց հարաւոյ: Որոց ոգիքն թուլացեալ են յերկնաւոր առաքինութենէն՝ յոյժ ընդ ահիւ անկեալ է բնութիւն մարմնոյ, յամենայն հողմոյ շարժի, եւ յամենայն բանէ խռովի, եւ յամենայն իրաց դողայ: Ցլուք սպիտակօք եւ գիսաւոր նոխազօք առատացոյց զզոհս կրակի, պսակօք և պատուովք մեծարեաց զբազումս ի մոգաց եւ ի մոգպետաց